Rodzaje przetworników w kolumnach głośnikowych. Które wybrać?

Kolumny głośnikowe to podstawa systemu audio – to oczywiste. Nie każdy jednak wie, jak wiele z pozoru drobnostek decyduje o jakości ich pracy. Dzisiaj przyjrzymy się przetwornikom, których budowa i zastosowane materiały mają ogromne znaczenie, bo decydują o charakterze brzmienia, szybkości reakcji i precyzji dźwięku.

Kolumny głośnikowe z różnorodnymi membranami

Membrana jest newralgiczną częścią przetwornika, bo to ona przetwarza sygnał elektryczny na falę dźwiękową. Materiał, z którego jest zrobiona, wpływa na szybkość, detaliczność i barwę dźwięku.

Klasyczne są membrany papierowe: lekkie, naturalne i szybkie, mają bardzo muzykalny, ciepły przekaz. Jednak zwykle okazują się mniej odporne na wilgoć i uszkodzenia mechaniczne. W markowych kolumnach głośnikowych papier często występuje w wersji wzmacnianej włóknami lub specjalnymi powłokami. Poprawia to trwałość i kontrolę.

Membrany polipropylenowe dają neutralne, lekko ocieplone brzmienie i są odporne na wilgoć. To właśnie czyni je to popularnymi w nowoczesnych kolumnach głośnikowych do codziennego użytku. Ich minusem jest nieco wolniejszy czas reakcji w porównaniu z bardziej zaawansowanymi materiałami.

Producenci wysokiej klasy przetworników niskotonowych i średniotonowych często stosują aluminium, magnez lub stopy metali. Taka membrana zapewnia doskonałą sztywność i szybkość. Usłyszysz każdy detal nagrania odtwarzanego przez takie kolumny głośnikowe. Wadą bywa czasami chłodne, kliniczne brzmienie. W najdroższych kolumnach głośnikowych spotkasz również membrany z włókna węglowego. Producenci stosują też kevlar lub beryl – to materiały niezwykle lekkie i wytrzymałe, ze spektakularną dynamiką i precyzją.

Zawieszenie – elastyczność i kontrola pracy przetwornika

O jakości przetwornika nie decyduje wyłącznie membrana, równie ważne jest zawieszenie. Pozwala ono membranie poruszać się w kontrolowany sposób, a od jego konstrukcji zależy skuteczność grania kolumn głośnikowych. Również od zawieszenia zależy responsywność i kontrola niskich tonów.

Najczęstszym materiałem, z którego robi się zawieszenie, jest guma. Zapewnia ona dobrą elastyczność, odporność na starzenie, dlatego wyróżnia je długowieczność, i stabilność pracy nawet przy większych wychyleniach. Głośniki z gumowym zawieszeniem mają precyzyjny bas.

Piankowe zawieszenia, choć mniej trwałe, zapewniają bardzo dobrą dynamikę i szybkość reakcji. Znajdziesz je w wielu konstrukcjach vintage. Występują także w niektórych nowoczesnych modelach nastawionych na naturalność i miękkość brzmienia.

W najbardziej zaawansowanych konstrukcjach stosuje się także zawieszenia z materiałów tekstylnych lub hybrydowych. Łączą one zalety obu rozwiązań – precyzję i wytrzymałość.

Głośniki wysokotonowe. Kopułka, wstęga czy harmonijka?

Przy omawianiu kolumn głośnikowych musimy wspomnieć o sekcji wysokotonowej. Ma ona ogromny wpływ na odbiór przestrzeni i wpływa na detaliczność i charakter dźwięku. Producenci sięgają po różne konstrukcje, a każda z nich inaczej prezentuje wysokie tony. Poznaj najpowszechniej stosowane rozwiązania.

• Kopułka – najbardziej klasyczna. Producenci tworzą je z rozmaitych materiałów: jedwabiu, aluminium, tytanu lub berylu. Zapewniają one równowagę między detalem a muzykalnością. Kopułki jedwabne brzmią ciepło i naturalnie, a metalowe wydobywają detale i szybkość.
• Kopułka na tubie – to rozwiązanie hybrydowe, łączy precyzję klasycznej kopułki z efektywnością tuby. Zapewnia większą dynamikę i lepszą kontrolę kierunkowości dźwięku. Docenisz ją, jeśli zależy ci na dużej skuteczności kolumny głośnikowej i rozbudowanej scenie.
• Wstęga (ang. ribbon) – przetwornik o bardzo niskiej masie ruchomej. Wyróżniają go ekstremalna szybkość i detaliczność. Brzmienie wstęgi jest przestrzenne, lekko eteryczne, z doskonale wybrzmiewającymi wysokimi tonami. Wadami są mniejsza odporność na przeciążenia i niższa skuteczność.
• Harmonijka (ang. Air Motion Transformer, ATM) – nowoczesna konstrukcja o niezwykle dynamicznej pracy. Fałdowana membrana porusza powietrze podobnie jak akordeon. Zapewnia to potężną dynamikę i klarowność. Harmonijki montuje się często w najnowocześniejszych kolumnach głośnikowych.

Które przetworniki wybrać

Nie ma uniwersalnej odpowiedzi na pytanie o przetwornik. Wybór zależy od twoich oczekiwań co do brzmienia i charakterystyki pomieszczenia. Jeśli cenisz naturalność i miękkie brzmienie, to postaw na papierowe membrany i jedwabne kopułki. Dla miłośników precyzji i szczegółowości lepszym wyborem będą przetworniki metalowe lub kompozytowe. Warto uzupełnić je wstęgą albo AMT w sekcji wysokotonowej.